Adelaide, The Economist dergisi tarafından düzenlenen Dünyanın En Yaşanılabilir Şehirleri anketinde kültürel nitelik, iklim, yaşama şartları ve sağlık, suç oranı gibi sosyal koşullar bakımından yapılan sıralamalarda hep ilk onda yer alıyor. Güney Avustralya’nın başkenti olan şehir Gulf St. Vincent Sahili’nin ortasında yeşilliklerle kaplı bir alana kurulmuş. Şık mimarisi, plajları, kültür sanat etkinlikleri ve dingin havasıyla tam da yaşanacak yer.

1985-1995 yılları arasındaki Formula yarışmalarına da ev sahipliği yapan Adelaide, yüz yetmiş beş yaşında bir şehir. İşsizlik oranı düşük, gelir düzeyi yüksek, ev ve kira fiyatları diğer büyük şehirler olan Sydney ve Melbourne göre yarı yarıya ucuz. Göçmenler konusunda da en ılımlı şehirlerden biri olan Adelaide, diğerlerine göre fazla sayıda uzak doğulu ve Afrikalı barındırıyor.

Sakin bir şehir olan Adelaide’in büyük şehirlerin karmaşasından uzak bir inceliği var. Bu haliyle Melbourne ve Sydney’den farklı olarak Avrupa şehirlerine daha çok benziyor. Oldukça düzenli ve planlı olan şehrin sokaklarında kaybolmak pek de mümkün değil. Şehir merkezi tamamen parklarla çevrelenmiş durumda. 1792’de Fransızların ayak basıp pek önemsemedikleri Güney Avustralya toprakları günümüzde Avustralya şaraplarının üçte birini üretiyor. Eyaletin kuzeyi tamamen çöl iken güney kesimlerinde güzel bir iklim yaşanıyor.

Diğer Avustralya kolonilerinden farklı olarak Güney Avustralya kolonicilerinin tamamen özgür ve kendi iradeleriyle buraya gelen insanlardan oluşması halen Adelaide için bir övünç konusu. İngilizler, Avustralya’yı kolonileştirirken farklı bir yöntem kullanarak kurulan koloniyi özelleştirmişler.

Güney Avustralya Şirketi kurularak işçi kiralayabilmek için gerekli yasal düzenlemeler yapılmış ve topraklar parseller halinde küçük yatırımcılara hektar başına yalnızca 1 Pound’dan satışa çıkarılmış. Tüm sistemin kendini idame edebilecek şekilde planlandığı Adelaide’da toprak satış ve işleme sisteminin yeni yatırımcıları çekmesi için gerekli düzenlemeler yapılmış.

Torrens Nehri’nin kentin yerleşim yeri olan kuzey bölgesi ile işyeri ve ofislerin bulunduğu güney bölgesini ikiye ayırdığı Adelaide gezmesi oldukça kolay bir şehir. 1 milyon 300 nüfusa sahip şehrin 5 kare plan üzerine oturtulan düzenli ve telaşsız sokaklarında kaybolmak neredeyse imkansız.

Adelaide’ın kalbin olan King William Caddesi’nde yer alan ve Town Hall şehrin en eski görkemli yapılarından biri. Boydan boya şehrin ortasından geçen trafiğe kapalı bir alan olan Rundle Mall Caddesi, aynı zamanda kentin alışveriş ve buluşmaların da gözde adresi. Adelaide’in en görkemli yeri olan ve iki yanında ağaçlarla binalar sıralandığı North Terrace Caddesi, tarihi görkemli binaların, müzelerin, kiliselerin ve anıtların yer aldığı bir bölge. Şehrin merkezinden 15 dakikada yürüdüğünüzde şehrin tamamen doğayla iç içe ve uyumlu yeri Adelaide Botanic Garden‘de buluyorsunuz kendinizi.

Kiliseler şehri olarak bilinen Adelaide, Avustralya’nın en resmedilmeye değer manzaralarına sahip şehirlerinden biri. Eğer Adelaide’a birkaç gününüzü ayırırsanız, görülecek pek çok yer ve yapılacak pek çok şeyiniz var demektir.

1. North Terrace boyunca dolaşın

Adelaide’ın kültür merkezi olan North Terrace’da cadde boyunca yapacağınız bir gezinti, yol boyunca karşınıza çıkacak her ilginç mekânda durmanıza ve farkında olmadan tüm günü burada geçirmenize neden olabilir. North Terrace’da yer alan Avustralya’nın Ulusal Şarap Merkezi’ni gezebilir, şarap üretimiyle ilgili her şeyi öğrenebilir ve hatta kaliteli şarap numunelerinin tadına bakabilirsiniz.

Caddenin daha ilerisinde ise Güney Avustralya Sanat Galerisi ve Güney Avustralya Müzesi yer alıyor. Sanat ve tarih meraklılarının ilgisini çekecek her iki müzede de ilginç koleksiyonlar ve sergiler ziyaretçilerini bekliyor. King William Caddesinin köşesinde yer alan görkemli binada Güney Avustralya Başkanı yaşıyor. Parlamento Binası ise yolun biraz daha ilerisinde yer alıyor.

2. Adelaide Botanik Bahçesini keşfedin

Adelaide Botanik Bahçesi, şehir merkezine yürüme mesafesinde. Bu tarihî bahçede şahane bir manzara, etkileyici bitkiler ve çeşitli hayvanlar bulunuyor. Güney yarımkürenin iki yüz yıllık en büyük seraları International Rose Garden, The Cactus and Succulent Garden ve the Eremophilia Garden bahçede görülmesi gereken önemli yerler. Avustralya’nın en eski incir ağaçlarının bulunduğu ve Moreton Bay olarak adlandırılan bölüm, Adelaide Botanik Bahçeleri’nin diğer güzel noktalarından.

3. Adelaide Oval’i ziyaret edin

Avustralya’nın en popüler kriket sahalarından biri olan Adelaide Oval, 1871’den beri Güney Avustralya Kriket Derneği’ne ev sahipliği yapıyor. Sahada futbol müsabakaları da gerçekleştiriliyor. Adelaide Oval’i uzman gönüllü rehberler eşliğinde düzenli tanıtım turlarıyla gezin. Rehberlik esnasında geçmiş tecrübelerini içeren hikâyeleri de anlatan bu gönüllüler sadece mekânı gezdirmekle kalmıyor, aynı zamanda kriket sahasının bazı sırları ve tarihi hakkında da ziyaretçileri bilgilendiriyor.

4. Haigh’s Çikolata Fabrikasında çikolataya dair her şeyi öğrenin

Belçika kendisini dünyanın çikolata merkezi olarak görebilir, ancak Haigh’s Çikolata Fabrikası’nda üretilen çikolatalar, tercih olarak pek çok çikolata sever tarafından ilk sırada yer alıyor. Haigh’s Çikolata Fabrikası’na yönelik düzenlenen turlar, kakao taneciklerinin test edildiği başlangıç aşamasından, çikolatanın nasıl üretildiğine kadar geçen her aşamayı görmenizi sağlıyor.

Haigh’s Chocolates’in Beehive Corner’ın, Adelaide Arcade ve Central Market Arcade’de şubeleri var. 1915’den bu yana üretim yapan fabrikayı ziyaretiniz sırasında, çikolatalar arasındaki lezzet sıralamasını bizzat deneyerek kendiniz yapın. Naneli bitter çikolata, truffle ve çocuklar için üretilen sütlü çikolata taneciklerini deneyin.

5. Tandanya’da Aborigin sanatını inceleyin

Tandanya Ulusal Aborjin Kültür Enstitüsü, aborjin kültürü etkisindeki sanat eserlerini barındırıyor. Yerli Avustralya sanatına dair, görsel sanatlar ve yerel kültüre ait doküman ve eserlerin sergilendiği bir merkez olan enstitü Grenfell Caddesi üzerinde bulunuyor. Kültür enstitüsünde, yerel Kaurna halkına dair bilgi sahibi olup ücretsiz didgeridoo şovlarını izleyebilir, buradaki dükkândan Aborjin hediyelik eşyaları satın alabilirsiniz.

6. Murray Nehri’nde botla gezintiye çıkın

İki bin beş yüz kilometre boyunca akan Murray Nehri, yalnızca Adelaide’ın değil ülkenin de en güzel yerlerinden biri. Murray Nehri, pek çok farklı türde kuşa ve şahane manzaralara ev sahipliği yapıyor. Murray Nehri boyunca yapacağınız bot gezintisi sırasında bir yandan da papağanları, pelikanları ve Avustralya galahlarını izlerken diğer yandan yerel tariflerle hazırlanmış bir öğle yemeği alıyorsunuz. Arkanızda süzülerek kayan tepeleri ve narenciyelerden oluşan meyve bahçelerini izleyip, keyfini çıkarın.

7. Glenelg’i ziyaret edin

Adelaide’a tramvayla yarım saat uzaklıktaki Glenelg, günümüzde tatil imkânlarıyla popülerlik kazanmış olsa da 1836’da Güney Avustralya’nın ilk yerleşim yeri olmasından dolayı tarihî bir öneme de sahip. 1859’da inşa edilen ancak sonra yangın ve kasırga nedeniyle yıkılan Glenelg İskelesi, yeniden yapıldığından beri oturup soluklanmak ve akıp giden dünyayı izlemek için harika bir yer.

Glenelg Plajı‘nda ayakkabılarınızı çıkarıp, yalınayak plajın altın kumlarında yürüyebilir ya da suya atlayarak yunuslarla yüzebilirsiniz. Şu anda tarihi bir müze olan ve Bay Discovery Center olarak anılan eski belediye binasını ziyaret edebilirsiniz.

8. Adelaide Cleland Wildlife Park

Otuz beş hektarın üzerinde açık bir arazi olan Cleeland Wildlife Park, Avustralya’nın vahşi yaşamına ait türlerle yakınlaşmak ve onları keşfetmek isteyenler için ideal. Bir koalayı kucağınıza alarak tüylerini okşama ve onunla fotoğraf çekinme şansını yakalayabileceğiniz yer yüzündeki nadir yerlerden biri. Eğer macerasever bir ruhunuz varsa, Gully Şelalesi’nden başlayıp Lofty Summit Dağı’nda son bulan yürüyüşlere katılın.

9. Günübirlik Kanguru Adası gezisi

Güney Avustralya Eyaleti’ne ait kıyıların hemen yakınında, Adelaide’ın yüz otuz kilometre güneybatısında yer alan Kanguru Adası, sahip olduğu kısıtlı yüzölçümünün içerisinde Avustralya’nın bakir plajlarını, ilginç kayalıklarını, şaşırtıcı vahşi yaşamını, büyük kum tepeciklerini, harika ormanlarını bir arada barındıran özel bir yer. Doğal bal ve taze peynirleri bir arada barındıran geniş bir çeşitliliğe sahip. Adelaide’den günü birlik veya konaklamalı turlarla adaya gidiliyor, ancak tur fiyatları çok da ucuz sayılmaz. Fiyatlar 160$’dan başlayıp 1200$’a kadar çıkıyor.

10. Ünlü Barossa Vadisini görün

Avustralya’nın en önde gelen şaraplık üzüm üretim bölgelerinden biri olan Barossa Vadisi, dünyaca ünlü taze ve sulu Chardonnay üzümlerinin yetiştiği bir vadi. Adelaide’dan yaklaşık bir saat uzaklıkta olan vadi günübirlik geziler için oldukça uygun bir mesafede.

Avustralya şarap endüstrisindeki başarısını Avrupalı göçmenlere borçlu. Avustralya’nın en eski Alman yerleşimi olan Hahndorf Köyü, Adelaide’a ait tepelerindeki üzüm bağlarının yanında yer alıyor. Bölgeye ilk yerleşen Almanlar, üzüm bağlarına yönelik bilgi ve tecrübelerini kullanarak vadinin zaman içerisinde bir tarım merkezi haline gelmesini sağlamış. Adelaide yakınlarında üzüm bağlarıyla meşhur ayrıca Maclaren Valley ve Clare Valley adlı 2 yer daha var.

Adelaide’nin en iyi alışveriş destinasyonu, şehrin merkezinde yer alan Rundle Mall. Pek çok ünlü markanın yer aldığı bu bölge, yedi yüzün üzerindeki mağazası ve on beşin üzerindeki çarşısıyla her yıl yirmi üç milyon müşteri tarafından ziyaret ediliyor. Eskiden araç trafiğine açık olan bu bölge, 1972’de kapatılmışsa da 1976’da yalnızca yayalara açılmış. Rundle Mall, bir alışveriş merkezi olmanın ötesinde, ilginç mimarisi ve şehrin simgesi haline gelen domuz, arı kovanı ve kayan kız heykelleriyle tarihî bir önem de taşıyor.

Laos, Güney Asya gezimde gördüğüm ülkeler arasında en az bozulmuş olan ülkeydi. Modern dünyanın ve modernleşmenin getirdiği şehir yaşamından uzakta kentler daha çok büyük bir kasaba görünümünde.

Bu doğrusu bana daha da çekici geldi. Coğrafyasının güzelliği, yol boyunca gördüğüm ormanlar, telefonun çekmediği, TV ve elektriğin dahi olmadığı köyleri, pazar yerleri, sakin ve huzurlu görünen güler yüzlü insanlarının sıcaklığıyla pek sevdiğim bir yer oldu.

Laos Hakkında Bilgiler

Laos, 6,5 milyonluk nüfusa sahip, üniter komünist tek parti ile yönetiliyor. Güney Asya’da yer alan Laos, 16 eyalete sahip. Başkent Vientiane 754 bin nüfusa sahip. Halkın %55’i Lao, %11’i Khmaou, %8’i Hmonglardan oluşturuyor. %26’sını ise diğer küçük etnik gruplar oluşturuyor.

Para Birimi Lao KIP 1 TL= 4444 KIP ediyor. %60 Budist iken %40’ı eski animist inançlara (ruhlara) inanıyor. Ülke telefon kodu 856. Çoğu yerde internet oldukça yavaş ve pahalı.

Laos Haritası

Ülke 60 yıl Fransız sömürgesi olarak kaldıktan sonra 1953’te bağımsızlığına kavuşuyor. 1964-73 arasında ABD’nin yürüttüğü Gizli Savaş’ta, Laos savaşa dâhil bile değilken ülkenin üzerine 2 milyon ton bomba bırakıldı. Dünyanın en çok bombalanan ülkesi olarak tarihe geçti.

Laos Gezilecek Yerler

1. Vientiane

Laos-Gezi-Rehberi

Ptuxay Anıtı, Vientiane

Başkent Vientiane’deki Travel Information Center, ziyaret edilerek ücretsiz ülke haritaları ve broşürleri alınabilir. Bu turizm ofisinde ülkede ziyaret edebileceğiniz yerler hakkında bilgiler veren dev haritalar ve fotoğraflar yer alıyor.

Vientiane’de bulunan  Sangha College (Wat Onteu)’da ayda bir düzenlenen Budist rahiplerle sohbet etkinliğine katılınabilir.

Vientiane’deki Paris’teki Champs-Élysées’e benzeyen Patuxay görülebilir. Yine UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesinede yer alan Laoluların gurur kaynağı That Luang ve içerisinde yüzlerce Buddha heykelinin bulunduğu Buddha Park görülmelidir.

2. Luang Prabang

Luang Prabang Monks

UNESCO Dünya Mirası Listesinde yer alan Luang Prabang şehri ünlü restoranlarında hem batı hem de Laos’a özgü menülerin keyfi çıkarılabilir.

Luang Prabang’da bisiklet kiralayıp şehri kolayca dolaşmak mümkün. Akşam kurulan gece marketi Asya’nın en güzel marketlerinden biridir. El sanatları ürünlerinden, ev yapımı içerisinde yılan, akrep olan viskilere, hediyelik eşyalardan, zengin yemek ve meyve seçeneklerine rastlamak mümkün.

Luang Prabang’da bulunan içerisinde irili ufaklı binlerce Buddha heykelciklerinin bulunduğu Pak Ou Mağarası ziyaret edilebilir. Fil safarisi, viski yapan köy ziyaretleri ve Kuang Si Fa Şelalesi görülmelidir.

3. Mekong Nehri ve Pakbeng

Mekong-River-Pakbeng

Pakbeng’e yolculuk, Mekong Nehri

4350 km uzunluğuyla dünyanın on ikinci uzun nehri olan Mekong Nehri üzerinde yolculuk yapmak turistlerin en çok ilgi gösterdiği aktivitelerden biridir. Luang Prabang’dan Pakbeng’e Mekong üzerinden ulaşmak mümkün.

4. Vang Vieng

Laos-Gezisi-Vang-Vieng

Vang Vieng, Laos

Vang Vieng’de tubing, nehirde kayaking, mağara ve geleneksel Khamu köyleri ziyaret edilebilir.

5. Luang Namtha

Luang NamTha Trekking, Laos

Luang Namtha bakir ormanlarında eko trekkinglere katılmak isteyenler için kaçırılmayacak bir fırsat. Bu trekkinglerde tamamen doğadan toplanan şeylerin bambu içerisinde nasıl pişirildiğine şahid olup tatmak mümkün. Modern dünyadan uzak ormanlar içerisinde yer alan Laos kabile köylerinde homestay kalınarak lokal hayat yakından keşfedilebilir.

Thai masajına benzer yanıyla dikkat çekse de kendine özgü dokunuşları olan Laos masajı denenmelidir. Fransız kültürünün etkilediği Laos’ta harika bauget ekmeği arasında sandviçlerin tadılmalıdır.

6. Nong Khiaw

Nong Khiaw, Laos

Vietnam sınırına yakın Nong Khiaw ilginç kayalıklardan oluşan dağları, nehrindeki küçük adaları ve tekne turları ile ünlü bir yerdir. Bu sisler içerisindeki sakin kasabada trekking yapıp manzaranın tadını çıkarmak mümkün. Yine Nehirde yolculuk yapılabilir.

UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesinde yer alan Plain of Jars görülmesi gereken yerlerden biridir.  Ovada serpilmiş yüzlerce dev kavanozların sırrı hala net olarak anlaşılamamıştır.

Laos Hakkında Pratik Bilgiler

Turistik yerlere ulaşım ağı gayet iyi. Ülkenin yollarının büyük bir bölümü bozuk. Birkaç yüz kmlik yolları aşmak 10 saati bulabiliyor. Trafik sağdan akıyor, sakin bir trafik akışı var. Yollar kimi yerde gayet iyi, kimi yerde oldukça sarsıntılı seyahat yapılmak zorunda kalıyorsunuz

Laos Bayrağı Ülkede tahta kurularıyla ünlü, otel seçiminde dikkatli olmak gerekiyor. Sinek ve böcek koruyucu spreyleri yanınızdan ayırmamanızı tavsiye ederim.

Laos’a gitmek için en uygun zaman Kasım-Şubat arası veya Ağustos ayı. Mart-Mayıs arası sıcak sezondur. Bana kalırsa dört mevsim de ziyaret edilebilir elbette.

Laos yerel para birimi geçerli. Bankalar debit kart kullanarak her para çekmeniz mümkün. Herhangi bir ekstra ücret alınmıyor.

Budist olan ülkede başa dokunmak, ayak tabanını birine karşı uzatmak saygısızlık olarak kabul ediliyor.

Luang Prabang night market

Şemsiyeler, Luang Prabang Night Market

UNESCO Dünya Mirası Listesinde 2 yeri var. Luang Prabang Şehri ve Vat Phou tapınağı.

Konaklama ve yeme içme ucuz sayılır. Gittiğim bir çok şehirde konaklamaya verdiğim ücret 10-20 TL arasındaydı. Çoğunlukla homestay denilen yerleri tercih ettim.

Çoğu yerde sabit fiyatlar uygulanıyor. Küçük pazarlıklar yapmak mümkün. Halk oldukça fakir ve fiyatlar da makul. Bu nedenle de çok da pazarlık yapma gereği duymadım.

Turistik yerlerde hemen herkes İngilizce konuşabiliyor. İletişim kurmak mümkün.

Genç Budist monklar, Vientiane

Genç Budist monklar, Vientiane

Laos Turu İzlediğim Rota

Toplam 26 gün. Bunun tamamını Kuzey Laos bölgesinde geçirdim.

Bangkok→ Vientiane→ Vang Vieng→ Luang Prabang→ Pakbeng→ Oudom Xai→ Luang Nam Tha→ Udomxai→ Nong Khiaw→Luang Prabang→ Phonsavan→ Vientiane→ Bangkok

Laos Harcama Bütçesi

Laos seyahat severler için ekonomik bir ülke sayılabilir. Ülkede yeme içme ve konaklama çok ucuz. Ulaşım turist otobüsleri kullanılmadığı müddetçe oldukça ekonomik, ancak otobüsler çok eski model. Uzun yolculuklar için oldukça yorucu olabiliyor. Ortalama günlük 130,000-200,000 Baht (30-40TL) ile konaklama, ulaşım ve yeme içme masrafı karşılanabilir.

Toplamda 26 gün süren Laos turu tüm harcamalarımın ortalaması 29 TL (Mart 2012) tuttu. Oldukça düşük bütçe ile seyahat ettiğimi hatırlatayım. En uygun fiyatlı Laos otellerinde konakladım.

KEMAL KAYA